بالا تر از خبر
اخبار، مجموعه‌ای پرطرفدار و پایان‌ناپذیر!
این مطلب نگاهی خواهد داشت به «مجموعه اخبار» در شبكه های مختلف تلویزیونی، مجموعه‌ای كه پرطرفدار و پایان‌ناپذیر است.
در تلویزیون، به «اخبار» و « خبر ورزشی» بهای ویژه‌ای می‌دهند! وقتی تمامی شبكه‌های دایر ، هر روز و هر ساعت برنامه‌های زنده و مستقیم از رویدادهای ورزشی دارند و اخبار؛ گل سرسبد برنامه‌هاست؛ یعنی این حوزه، هم از استقبال ویژه‌ای نزد مخاطبان برخوردار است و هم مدیران نسبت به آن حساسیت‌‌هایی دارند.
یك: با پیروزی انقلاب، رسانه‌های دیداری و شنیداری در ایران تولدی تازه یافتند. هر روز رادیو و تلویزیون با اخبار، مخاطبان خود را از وقایع تلخ گذشته آگاه می‌ساختند و به روند و تأثیر و جذابیت «اخبار» می‌افزودند. با وقوع جنگ، بار دیگر «اخبار» بر صدر تمامی برنامه‌ها نشست؛ یعنی این كه «اخبار» مهم‌تر شد و تمامی افكار عمومی جامعه را متوجه خود ساخت.
كمتر پیش آمد برنامه‌ای و فیلمی و سریالی به چشم دید مردم آید، زیرا همه، گوش و جان به اخبار داده بودند تا از آخرین تحولات جبهه‌ها خبردار شوند و...
دو : جنگ تمام شد. ایران یك دهه پرتلاطم را سپری كرد؛ اما هنوز شنیدن و دیدن اخبار، مهمترین سرفصل هر برنامه‌ای برای مخاطبان بود. زیرا در گوشه وكنار مرزهای ایران، وقایع حیرت‌انگیز و باورنكردنی رخ می‌داد؛ عراق به كویت حمله می‌كرد... لشگركشی ناوها به خلیج‌فارس رخ می‌داد، كشتی عراق به گل مینشست... افغانستان یك جنگ تمام عیار دیگر را تجربه می‌كرد... به همسایه مهاجم، تهاجمی تازه وارد می‌شد و...
سه: دهه اول و دهه دوم تمام شد، دهه سوم فرا رسید، اما «اخبار»...؛ اخبار فرقی نكرد! بزرگ و بزرگ‌تر شد، وسیع و وسیع‌تر گشت و حالا امورات ما بدون اخبار نمی‌گذرد!
اخبار هنوز هم مهمترین برنامه تلویزیون ماست، البته هنوز به آن آرامشی كه همگان می‌خواستند، نرسیده‌ایم، می‌دانم! اما چرا مجریان اخبار به سیاق گذشته می‌روند؟! و این سؤال برانگیزاست؛ نیست؟!
چهار: صبح كه از خواب برمی‌خیزیم مجری اخبار تلویزیون در برنامه صبحگاهی و در چند نوبت از شبكه اول، اخبار می‌خواند و مخاطبان را از رویدادهای ایران و جهان آگاه می‌سازد. در این بخش‌ها عموما لحن‌های مجریان اخبار، سرد، جدی و خشك است و بیشتر هم اخبار و وقایع تلخ به سمع و نظر بینندگان عزیز می‌رسد.
نوبت بعد، ساعت 2 بعدازظهر، تقریبا روال همان است كه در اخبار صبحگاهی دیده‌ایم. هرچند كه تنوع بیشتری را میتوان در خبرها دید و سردی و جدیت و خشكی مجری خبر، تا‌حدی تعدیل شده است.
تا پایان شب، در شبكه یك،دو و سه نوبت دیگر «اخبار» پخش می‌شود. منهای خبر21، كه گسترش یافته و كامل شده بخش‌های خبری تمامی شبكه‌هاست و به تازگی هم تغییراتی در نحوه اجرای آن داده شده است. دیگر بخش‌های خبری این شبكه، متنوع و سرگرم‌كننده‌اند.
در شبكه اول و در بخش‌های جدی خبری، هنوز هم میتوان رگه‌هایی از لحن و حس سال‌های انقلاب و جنگ را تشخیص داد. مجریان محترم بدشان نمی‌آید كه گه گاهی ما را به یاد آن روزها بیندازند! روزها و روزگارانی كه «اخبار» جدی و جدی‌تر می‌شد و بر صدر همه برنامه‌ها مینشست...
پنج: شبكه دوم سیما هم از گردونه رقابت در خبر غافل نمانده است. از قدیم‌الایام بخش خبری 30/22 پربیننده بوده و هنوز هم هست. این بخش خبری به نسبت دیگر شبكه‌ها و بخش‌های خبری شاید مفیدترین و صحیح‌ترین لحن و ادبیات را در انتقال اخبار و رویدادها دارد؛ مجریان‌اش عموما خوش لحن و گشاده‌رو هستند و چون خبرها در آن گزیده و كوتاه است و مكمل‌های جانبی ندارد، در چشم دید مخاطب، مفید و مختصر و به اندازه به نظر می‌رسد.
دیگر بخش‌های خبری در شبكه دوم به چشم نمی‌آید، اخبار ناشنوایان و خبرهای فرهنگی/هنری شاید مخاطبان خاص خودش را داشته باشد اما بخش خبری 30/20 مدتی است كه گل كرده است.
احتمالا دلیل‌اش این است كه در این بخش عموما به انتقال خبرهایی می‌پردازند كه در هیچ كدام از بخش‌های دیگر پرداخته نمی‌شود. اتفاقا نحوه تولید و اجرای بخش خبری 30/20 بیشتر از این كه شباهتی به اخبار داشته باشد به تولید فیلم‌های كوتاه شبیه است؛ لحن مجری، گاهی آن‌قدر صمیمانه می‌شود كه از ادبیات كوچه و بازاری هم فراتر می‌رود و اصطلاحا «خال توری» می‌شود، گاهی هم آن قدر زوایا را پس و پیش می‌كنند كه باید به دنبال مجری خبر گشت با آن لحن‌های عجیب، ژست‌های غریب!
خلاصه اینكه بخش خبری 30/20 شبكه دوم سیما نشان می‌دهد كه برای همین چیزها به عنوان یك برنامه روتین، بیشتر از همه برنامه‌های دیگر جذابیت یافته است؛ تلویزیون می‌داند كه باید مخاطب‌اش را حفظ كند؛ تلویزیون می‌داند كه برای مخاطبان، اخبار، برنامه پربیننده‌ای است.
پس از اخبار هم یك برنامه مفرح می‌سازد، مگر نه اینكه این بخش خبری از مفرح‌ترین بخش‌های خبری تلویزیون ایران است؟ و مجریانی دارد با لحن‌هایی متنوع ، احساساتی، تند، حاشیه‌ساز و...؟
شش : شبكه سوم، شبكه جوانان است، برنامه‌هایی متنوع دارد و اخبار متنوع. خبرهای نیم‌روزی‌اش مختص ورزش و البته ورزش بانوان است‌و خبر ساعت 22 هم با اجرایی پر‌نشاط، مختص جوانان. منهای گاهی رفتارهای بی‌جا در نحوه قرائت خبرها و گاهی تقلید ناشیانه و بی‌دلیل از 30/20 شبكه دوم، این بخش خبری، به اندازه و مختصر است و برای شبكه سوم كفایت می‌كند.
وقتی قرار است حتما «خبر»داشته باشد، بهتر است به همین میزان باشد تا مخاطب استفاده بیشتری ببرد.
هفت: شبكه چهارم كه شبكه فرهیختگان است، اخبار مربوط به خودش را دارد؛ طبعاً بیشتر فرهنگی و بیشتر علمی است؛ اما ماهیتاً همان است كه در شبكه‌های دیگر می‌بینیم البته ماهیتا، همه خبرها در سیما، یك خبر است و فقط به لحاظ شكل، در شبكه‌های مختلف فرق‌هایی دارد.
به هر حال شبكه4 به‌تازگی با ترتیب دادن گفت‌وگوهای خبری، تنوعی به برنامه‌های این شبكه بخشیده است و اصلا شاید با قاطعیت گفت كه پربیننده‌ترین و مهمترین برنامه این شبكه، همانا اخبارش است. گویا برنامه‌های دیگر این شبكه به دلیل رویكرد به افراد فرهیخته و جذب آنان و برخورد تخصصی با موضوعات، برای بینندگانی خاص ساخته می‌شود! لاجرم اخبار را كه همه می‌فهمند، پربیننده است. البته شاید عجیب‌ترین بخش خبری این شبكه، پخش خبر انگلیسی در ساعت 23 است! چرا؟ نمی‌دانم؟
هشت: شبكه تهران، شبكه پنجم است و اخباری كه احتمالاً قرار بوده است خبرهای كلانشهر تهران را بازتاب دهد؛ اما نمی‌دهد! چرا چون خبرهای این كلانشهر به سادگی به دست نمی‌آید! در واقع در اینجا عزیزان و مدیران محترم كوشیده‌اند یكبار دیگر همان اخبار شبكه اول و دوم و سوم و چهارم را در شبكه پنجم هم بخوانند! بالاخره «اخبار» پربیننده است و واقعاً آدم‌هایی هستند كه از این شبكه به آن شبكه فقط به دنبال «خبر» هستند. پس شبكه پنجم هم نباید از قافله عقب بماند و...
نه : شبكه‌های دیگر، بخش‌های خبری دارند، اما شبكه خبر، جنس‌اش خبر است؛ از خروس‌خوان تا پاسی از شب. تفاوت در نحوه اجرا، خبرهای گوناگون، رویكردهای مختلف و عموماً سویه سیاسی، ویژگی‌های كلی این شبكه خبری است.
خب، طبعاً شبكه خبر می‌خواهد بدیلی بر شبكه یورونیوز، CNN، B.B.C، الجزیره و همتایانش باشد. وقتی حرف از بدیل می‌شود، همه ضرورت آن را می‌پذیرند، كه بله! ما هم یك شبكه خبری تمام و كمال می‌خواهیم؛ اما معلوم نیست كه چرا عزیزان، در به جای آوری «بدیل» برای شبكه‌های دیگر، این روش را به طور كامل به كناری می‌زنند و مخلوطی عمل می‌كنند! به هر حال شبكه خبر در كنار آن رقابت رسانه‌ای جهانی ،خودش هم یك پا مدعی است و اشكالی هم ندارد. فقط می‌ماند لحن‌های عصبی‌كننده، حماسی و خشن بعضی از مجریان‌اش كه كاملاً «طرفیت» ماجراها و وقایع را لو می‌دهند! و دكورهای عجیب و غریب و بعضاً نامناسب كه...
این شبكه، همه نوع خبر دارد، اما مهمترین خبرهایش در زمینه ورزش و به خصوص «فوتبال» است و البته سیاست. چرا؟!عجیب‌ترین بخش ماجرا هم آنجاست كه بر خلاف دیگر شبكه‌های بدیل، كمترین ارزش را برای اخبار فرهنگی و هنری قائل است و بی‌رنگ‌ترین و كم‌بهاترین برنامه‌هایش مربوط به همین حوزه است! در حالی كه اتفاقاً شبكه‌های رقیب در این زمینه‌ها، بسیار بسیار جدی‌ترند؛ زیرا جهان از طریق رسانه‌ها و صورت‌بندی‌های فرهنگی تعریف می‌شود و شكل می‌گیرد، اما... بگذریم!
منبع: همشهری
